Xây dựng văn hóa doanh nghiệp là điều cần làm để một doanh nghiệp nâng tầm vị thế cạnh tranh, thu hút nhiều nhân tài và giữ chân được nhân sự. Vậy, phải bắt đầu từ đâu để xây dựng văn hóa doanh nghiệp?
Trong bài viết này, HappyTime sẽ chia sẻ với nhà quản trị toàn bộ những kiến thức hữu ích xoay quanh khái niệm văn hóa doanh nghiệp. Từ những kiến thức này, hy vọng rằng nhà quản trị có thể thiết lập kế hoạch phát triển văn hóa tổ chức một cách hiệu quả.
Mục lục
- 1 Văn hóa doanh nghiệp là gì?
- 2 Biểu hiện của văn hóa doanh nghiệp
- 3 Đặc điểm của văn hóa doanh nghiệp
- 4 Các yếu tố cấu thành văn hóa doanh nghiệp
- 5 Các loại hình văn hóa doanh nghiệp
- 6 Vai trò của văn hóa đối với sự sống còn của tổ chức
- 7 Chức năng của văn hóa doanh nghiệp
- 8 6 Bước trong quy trình xây dựng văn hóa doanh nghiệp
- 9 Kinh nghiệm xây dựng văn hóa doanh nghiệp để duy trì lợi thế cạnh tranh cho tổ chức
- 10 7 phương pháp triển khai nền văn hóa mới hiệu quả
- 10.1 Giao tiếp với nhân viên
- 10.2 Khuyến khích sự sáng tạo và đổi mới
- 10.3 Tạo không gian làm việc đa dạng
- 10.4 Thuê nhân viên có giá trị văn hóa tương đồng
- 10.5 Công nhận và khen thưởng nhân viên có hành vi phù hợp với văn hóa doanh nghiệp
- 10.6 Đội ngũ điều hành trực tiếp thực hành văn hóa doanh nghiệp
- 10.7 Đầu tư vào sự phát triển của nhân viên
- 11 Sự khác biệt trong văn hóa doanh nghiệp giữa Việt Nam và quốc tế
- 12 Ví dụ văn hóa doanh nghiệp ở một số công ty nổi tiếng
Văn hóa doanh nghiệp là gì?
Văn hóa doanh nghiệp là những giá trị cốt lõi, niềm tin, thái độ, hành vi, nhận thức được mọi thành viên trong một tổ chức công nhận, tin tưởng và thực thi. Nói đơn giản, văn hóa doanh nghiệp được hiểu là cách nghĩ, cách sống và cách làm của toàn thể doanh nghiệp, của từng con người làm việc trong doanh nghiệp đó.
Vậy, văn hóa doanh nghiệp được bắt nguồn từ đâu? Văn hóa của doanh nghiệp khởi nguồn từ những mục tiêu, chiến lược và cách tiếp cận của tổ chức đối với nhân viên, khách hàng, đối tác và cộng đồng.
Biểu hiện của văn hóa doanh nghiệp
Văn hóa của mỗi doanh nghiệp được biểu hiện thông qua những dấu hiệu trực quan (dễ thấy) và phi trực quan (khó thấy). Những biểu hiện đó chính là phương tiện thể hiện nội dung của văn hóa doanh nghiệp, nhằm hỗ trợ các thành viên nhận thức rõ về văn hóa của tổ chức.
Hình ảnh văn hóa doanh nghiệp được thể hiện qua các dấu hiệu trực quan như: Logo, slogan, kiến trúc nội ngoại thất, trang phục, cách ứng xử và giao tiếp, nghi lễ, thủ tục, giai thoại, ấn phẩm, v.vv..
Trong khi đó, biểu hiện phi trực quan của văn hóa doanh nghiệp bao gồm: Sứ mệnh, tầm nhìn, giá trị cốt lõi, lịch sử phát triển, truyền thống kinh doanh, triết lý kinh doanh, động lực của cá nhân và tổ chức, niềm tin và thái độ của các thành viên, v.vv..
Đặc điểm của văn hóa doanh nghiệp
Văn hóa doanh nghiệp có 5 đặc điểm trọng tâm là:
- Liên quan đến nhận thức: Toàn bộ thành viên trong doanh nghiệp nhận thức được văn hóa của tổ chức qua những gì họ nghe, nhìn, cảm nhận và thấu hiểu.
- Có tính thực chứng: Văn hóa doanh nghiệp mô tả và phản ánh các ý nghĩa và giá trị của tổ chức chứ không đánh giá chúng.
- Có tính cá biệt: Văn hóa tại mỗi tổ chức có sự khác biệt bởi điều kiện, quy mô, mục tiêu và cách vận hành tổ chức khác nhau, đồng thời văn hóa riêng của doanh nghiệp tạo ra bản sắc độc đáo để nhận diện một tổ chức giữa các đối thủ cạnh tranh.
- Thống nhất hành vi và ứng xử: Sự thống nhất trong hành vi giao tiếp, ứng xử của tất cả cá nhân trong tổ chức đem lại một nền văn hóa đồng bộ cho doanh nghiệp.
- Là kết quả của quá trình vun đắp: Văn hóa doanh nghiệp không có điểm đầu và điểm cuối mà được kế thừa giá trị cũ, duy trì giá trị hiện tại và vun đắp giá trị tương lai, trải qua quá trình dài liên tục thay đổi để phù hợp với xu thế phát triển.
Các yếu tố cấu thành văn hóa doanh nghiệp
Văn hóa doanh nghiệp bao gồm những gì? Văn hóa doanh nghiệp bắt nguồn từ đâu? Những yếu tố cốt lõi cấu thành văn hóa doanh nghiệp phải kể đến là:
- Hệ thống giá trị cốt lõi: Giá trị văn hóa doanh nghiệp là gì? Đây là những nguyên tắc chung để định hướng suy nghĩ, hành vi và cách ứng xử của mỗi cá nhân trong doanh nghiệp.
- Khả năng lãnh đạo hiệu quả: Là khả năng thuyết phục, truyền cảm hứng và thúc đẩy nhân viên sống và làm việc theo văn hóa của doanh nghiệp.
- Ý thức thống nhất về mục tiêu và tầm nhìn: Là sự đồng bộ trong mục tiêu của từng cá nhân với mục tiêu chung của toàn thể doanh nghiệp.
- Trách nhiệm giải trình và quyền tự chủ: Là sự trao quyền mà nhà lãnh đạo dành tặng nhân viên của mình, cho họ cơ hội được sáng tạo, thử nghiệm, sai, sửa sai và chịu trách nhiệm cho hành vi của mình.
- Sự ghi nhận và đánh giá đúng đắn: Là sự công nhận và khen thưởng hợp lý, công bằng, minh bạch của nhà lãnh đạo dành cho nhân viên của mình khi họ có những cống hiến cho tập thể dù nhỏ hay lớn.
- Môi trường lành mạnh: Là môi trường làm việc nâng niu sức khỏe thể chất và tinh thần cho nhân viên.
- Giao tiếp và kết nối: Là sự tương tác, lắng nghe, thấu hiểu và phản hồi từ cả hai phía lãnh đạo – nhân viên, doanh nghiệp – cá nhân, giữa đồng nghiệp với nhau.
>>> Xem thêm: 7 Yếu tố cấu thành văn hóa doanh nghiệp bền vững nhất
Các loại hình văn hóa doanh nghiệp
Loại hình văn hóa doanh nghiệp, hay còn gọi là mô hình văn hóa doanh nghiệp, là khuôn khổ được sử dụng để xác định, định hình nên những nét đặc trưng của nền văn hóa, bao gồm niềm tin và các phương pháp, nguyên tắc mà mọi thành viên trong doanh nghiệp cần tuân thủ. Văn hóa doanh nghiệp thể hiện qua 5 mô hình văn hóa doanh nghiệp cốt lõi bao gồm:
- Mô hình 3 cấp độ Schein: Mô hình chia văn hóa doanh nghiệp làm 3 cấp độ dựa trên khả năng quan sát là biểu hiện hữu hình – dễ quan sát, giá trị được ông bố – khó quan sát hơn, niềm tin được công nhận trong vô thức – dường như không thể quan sát.
- Mô hình Cameron & Quinn: Mô hình phân chia văn hóa doanh nghiệp là 4 loại hình là văn hóa gia đình – đề cao mối quan hệ thân mật, văn hóa thứ bậc – đề cao quy tắc và sự kiểm soát, văn hóa thị trường – đề cao tính cạnh tranh, văn hóa sáng tạo – đề cao sự linh hoạt và thử nghiệm.
- Mô hình DOCS của Denison: Mô hình được xây dựng thông qua khảo sát, dựa trên 4 tiêu chí là sứ mệnh – đại diện cho mục tiêu và tầm nhìn của tổ chức, tính nhất quán – đại diện cho sự thống nhất giữa cá nhân và doanh nghiệp, sự tham gia – đại diện cho vai trò của cá nhân trong các quyết định quan trọng, khả năng thích ứng – đại diện cho năng lực thay đổi bên trong doanh nghiệp.
- Mô hình chiều văn hóa của Hofstede: Mô hình phân chiều đối nghịch của các nét văn hóa đặc trưng như quyền lực – bình đẳng, chủ nghĩa cá nhân – chủ nghĩa tập thể, nam tính – nữ tính, có quy tắc – ít quy tắc, định hướng dài hạn – định hướng ngắn hạn, kỷ luật cứng rắn – kỷ luật mềm mỏng, v.vv..
- Mô hình văn hóa Handy: Mô hình xác định cách thức mà văn hóa doanh nghiệp hoạt động, cô đọng thành 4 đặc điểm là văn hóa quyền lực – khuyến khích sự phân cấp, văn hóa nhiệm vụ – chú trọng vào hiệu quả công việc, văn hóa cá nhân – đề cao sự hài lòng của nhân viên, văn hóa vai trò – nhấn mạnh vào quy tắc và thủ tục.
>>> Xem thêm: 5 mô hình văn hóa doanh nghiệp hàng đầu và cách chọn lựa
Vai trò của văn hóa đối với sự sống còn của tổ chức
Văn hóa doanh nghiệp có mối liên kết chặt chẽ đối với hiệu suất, tài chính và kinh tế của một tổ chức.
Văn hóa đối với hiệu suất
Năng suất của doanh nghiệp được cấu thành bởi nhiều chỉ số, bao gồm: Tỷ lệ gắn kết của nhân viên, tỷ lệ thu hút nhân tài, tỷ lệ giữ chân nhân viên và động lực làm việc của nhân viên. Trong khi đó, văn hóa doanh nghiệp cùng lúc tác động đến cả 4 chỉ số này:
- Tỷ lệ gắn kết nhân viên: Một nền văn hóa doanh nghiệp mạnh mẽ có thể thúc đẩy sự hợp tác, giao tiếp, hỗ trợ giữa các thành viên, nâng cao sự gắn kết của nhân viên. Khi nhân viên có sự gắn kết cao, tỷ lệ vắng mặt và luân chuyển thấp đi, họ có nhiều động lực hơn để cống hiến và gia tăng năng suất lao động.
- Khả năng thu hút nhân tài: Ứng viên ấn tượng với văn hóa của tổ chức ngay từ lúc bắt đầu quá trình tuyển dụng, thông qua mô tả công việc, giao diện của trang web tuyển dụng, sự tương tác giữa họ với nhà tuyển dụng và qua review từ nhân viên cũ. Họ sẽ từ chối các cơ hội việc làm nếu không cảm thấy hòa nhập được với văn hóa của công ty. Nếu văn hóa doanh nghiệp không đủ hấp dẫn để thu hút những tài năng hàng đầu, quá trình tuyển dụng sẽ bị kéo dài, dẫn đến thiếu nguồn lực, giảm năng suất.
- Tỷ lệ giữ chân nhân viên: Những người yêu thích công việc và tự hào về văn hóa của công ty sẽ không muốn rời đi. Ngược lại, văn hóa doanh nghiệp tồi tệ sẽ khiến cho nhân viên trở nên căng thẳng, muốn tìm kiếm cơ hội làm việc ở nơi khác. Một khi nhân viên liên tiếp nghỉ việc, năng suất tổng thể chắc chắn sẽ giảm.
- Động lực làm việc của nhân viên: Một doanh nghiệp tạo ra sự an toàn về mặt tâm lý và tài chính thông qua các chính sách hỗ trợ, chương trình khen thưởng và văn hóa gắn kết, sẽ tạo ra động lực mạnh mẽ để nhân viên cải thiện hiệu suất cá nhân. Trái lại, nhân viên thường xuyên phải chịu căng thẳng bởi văn hóa công ty ít sự hỗ trợ, công nhận và tôn trọng sẽ giảm năng suất đáng kể.
Như vậy, văn hóa doanh nghiệp và năng suất lao động có mối tương quan chặt chẽ. Muốn thúc đẩy hiệu suất tổng thể, nhất định phải xây dựng một nền văn hóa tích cực.
Văn hóa đối với lợi nhuận và tài chính doanh nghiệp
Văn hóa doanh nghiệp tác động mạnh mẽ đến lợi nhuận và tài chính của công ty thông qua các khía cạnh:
- Giảm thiểu chi phí tuyển dụng, đào tạo và hội nhập: Văn hóa công ty mạnh mẽ thương ưu tiên phúc lợi của nhân viên, có lộ trình phát triển nghề nghiệp rộng mở và cân bằng tích cực giữa công việc và cuộc sống. Nền văn hóa công ty hấp dẫn giống như thỏi nam châm thu hút những tài năng hàng đầu và giảm thiểu tình trạng luân chuyển nhân viên. Nhờ sự ổn định về mặt nhân sự mà doanh nghiệp có thể tiết kiệm chi phí tuyển dụng, đào tạo và hội nhập nhân viên mới.
- Khả năng thích ứng và đổi mới: Trong bối cảnh kinh doanh thay đổi nhanh chóng như ngày nay, các công ty cần phải linh hoạt và đổi mới liên tục để duy trì tính cạnh tranh, đón đầu xu hướng và phản ứng hiệu quả với những thay đổi của thị trường. Nhờ vậy mà tài chính của doanh nghiệp cũng được duy trì một cách ổn định, bền vững chứ không dễ lung lay trước đầu sóng ngọn gió.
- Phục hồi nhanh chóng sau suy thoái kinh tế: Sau giai đoạn suy thoái kinh tế, những công ty có nền văn hóa đáng tin cậy sẽ phục hồi nhanh chóng hơn. Kết quả này không chỉ đến từ sự chung tay, đồng lòng của đội ngũ nhân viên mà còn đến từ mức độ hài lòng và sự trung thành của khách hàng.
- Tăng lợi nhuận từ nhà đầu tư: Một nền văn hóa coi trọng trách nhiệm xã hội, đạo đức và sự phát triển bền vững có thể nâng cao danh tiếng và vị thế trên thị trường, thu hút nhiều khách hàng và nhà đầu tư hơn.
Bên cạnh đó, chính nhờ vai trò cải thiện năng suất tổng thể mà văn hóa doanh nghiệp cũng tác động tích cực đến tài chính và lợi nhuận lâu dài của công ty.
Chức năng của văn hóa doanh nghiệp
Có thể nói, một công ty muốn phát triển bền vững và đi đường dài trong tương lai thì không thể bỏ qua quá trình xây dựng văn hóa doanh nghiệp. Một số chức năng của văn hóa tổ chức là:
- Liên kết con người: Văn hóa tổ chức là “sợi dây” giúp gắn kết tình cảm và tăng sự tương tác giữa các nhân sự trong công ty.
- Điều phối hành vi: Thông qua văn hóa chung, doanh nghiệp có thể thực hiện việc điều phối và kiểm soát các chuẩn mực hành vi của từng cá nhân.
- Gia tăng động lực làm việc: Đem đến lợi ích và nâng cao trải nghiệm nhân viên. Từ đó, giúp tập thể có động lực cống hiến và gắn bó lâu dài với công ty
- Gia tăng lợi thế cạnh tranh: Trở thành môi trường làm việc tốt nhất là mục tiêu mà nhiều doanh nghiệp hướng tới. Do đó, xây dựng văn hóa công ty tốt giúp tạo lợi thế cạnh tranh cho tổ chức.
6 Bước trong quy trình xây dựng văn hóa doanh nghiệp
Sau khi đã hiểu được cơ bản các khái niệm về văn hóa doanh nghiệp, nhà quản trị có thể bắt tay vào xây dựng nền văn hóa ấy theo 6 bước như sau:
Bước 1: Định vị hệ giá trị cốt lõi
Trước tiên, nhà quản trị cần lên danh sách các giá trị cốt lõi để tạo nền tảng phát triển văn hóa tổ chức. Bởi văn hóa doanh nghiệp thể hiện điều gì là tùy thuộc vào giá trị cốt lõi – tất cả những nguyên tắc để mọi thành viên trong tổ chức hành động và ứng xử theo.
Bước 2: Xác định mô hình văn hóa
Tiếp theo, nhà quản trị có thể xác định mô hình văn hóa cho doanh nghiệp của mình. Mô hình này phản ánh những quy tắc hành động, ứng xử đã được xác định trong hệ giá trị cốt lõi ở bước đầu tiên.
Bước 3: Đánh giá loại hình văn hóa
Tiếp đến, nhà quản trị cần đánh giá mô hình văn hóa hiện tại của công ty mình. Khâu đánh giá này nhằm mục đích xác định những ưu và nhược điểm của văn hóa doanh nghiệp hiện tại, so với mô hình văn hóa mới, để tìm ra phương án điều chỉnh, cải thiện.
Bước 4: Xây dựng kế hoạch áp dụng văn hóa doanh nghiệp
Sau khi đã liệt kê những ưu nhược điểm của văn hóa doanh nghiệp, nhà quản trị có thể đặt ra kế hoạch cải thiện/xây dựng nền văn hóa mới. Kế hoạch này cần nêu chi tiết mục tiêu văn hóa hướng đến, cách thức triển khai, người tham gia thực hiện và thời hạn dự kiến.
Bước 5: Triển khai văn hóa doanh nghiệp mới
Tiếp theo, kế hoạch xây dựng văn hóa doanh nghiệp cần được triển khai chặt chẽ thông qua các chương trình, chính sách cụ thể. Quan trọng nhất, quá trình triển khai văn hóa doanh nghiệp cần có sự tham gia của toàn thể các thành viên, từ nhà lãnh đạo cho đến nhân viên.
Bước 6: Đánh giá hiệu quả, cải thiện và duy trì văn hóa
Cuối cùng, nhà quản trị cần liên tục đánh giá hiệu quả của kế hoạch xây dựng văn hóa doanh nghiệp để kịp thời phát hiện những nhược điểm và cải thiện sao cho hiệu quả.
>>> Xem thêm: 6 bước xây dựng văn hóa doanh nghiệp từ giá trị cốt lõi
Kinh nghiệm xây dựng văn hóa doanh nghiệp để duy trì lợi thế cạnh tranh cho tổ chức
Quy trình xây dựng văn hóa có thể là một khuôn mẫu áp dụng chung cho mọi tổ chức. Tuy nhiên, để thành công được với quy trình đó và tạo ra lợi thế cạnh tranh thì mỗi doanh nghiệp cần phát triển những chiến lược riêng và luôn ghi nhớ 3 nguyên tắc này:
Xây dựng nền văn hóa doanh nghiệp có giá trị
Văn hóa của tổ chức chỉ được đánh giá là thực sự hiệu quả khi đem lại giá trị kinh tế cho doanh nghiệp. Bởi vì suy cho cùng, mục tiêu của xây dựng văn hóa doanh nghiệp là tạo ra một đế chế hùng mạnh có thể chiếm thế thượng phong trên thị trường. Trong đó, mỗi cá nhân có quyền tự chủ, tự quyết đối với vận mệnh của doanh nghiệp.
Nếu nhà lãnh đạo có thể dẫn dắt và điều hướng một đội ngũ nhân sự hùng hậu, cùng tin một niềm tin, cùng hành động theo một nguyên tắc, cùng hướng đến một sứ mệnh và cùng đạt được thành công thì khi đó nền văn hóa doanh nghiệp đã chứng minh được giá trị. Để làm được điều này, nhà lãnh đạo phải trao quyền cho nhân viên, hỗ trợ họ trong công việc và đánh giá cao giá trị của họ.
Văn hóa doanh nghiệp phải độc đáo
Một doanh nghiệp có thể tạo ra những hàng hóa hoặc dịch vụ độc nhất (không ai có thể sao chép và bán), nhưng bản thân các sản phẩm, dịch vụ đó không có sức hấp dẫn vô hạn. Trong khi đó, niềm tin độc nhất mà doanh nghiệp tạo ra cho khách hàng lại có sức lan tỏa hữu hạn và kích thích họ mua sắm.
Ví dụ, Vinamilk cho ra hàng loạt sản phẩm sữa mới, thậm chí thay đổi toàn bộ logo và bao bì. Điều này không khiến cho người tiêu dùng cảm thấy bỡ ngỡ hay chần chừ mua sắm, trái lại còn giúp Vinamilk bùng nổ doanh số. Kết quả đó không đến từ sự hứng thú nhất thời của người tiêu dùng, mà là hệ quả của một niềm tin vững vàng vào thương hiệu “sữa quốc gia”, trong khi thị trường còn có vô số những thương hiệu sữa nổi trội khác.
Vậy, làm sao để tạo dựng được niềm tin nơi khách hàng? Văn hóa doanh nghiệp chính là câu trả lời!
Nhìn vào những doanh nghiệp có nền văn hóa độc nhất trên thế giới, ví dụ như Apple, Amazon, Coca Cola, v.vv.. có thể thấy những nét văn hóa của họ bị ràng buộc chặt chẽ bởi lịch sử, cá tính độc đáo của người sáng lập và bối cảnh phát triển riêng của doanh nghiệp. Những nền văn hóa doanh nghiệp đó là duy nhất, thông qua truyền thông thương hiệu mà phản ánh được tầm nhìn, sứ mệnh và giá trị có 1-0-2 của họ. Qua đó, khách hàng hiểu rõ hơn về lý do và cách thức mà doanh nghiệp hoạt động, và rồi đặt niềm tin vào doanh nghiệp suốt từ thập kỷ này sang đến thập kỷ khác.
Chính vì thế, nếu muốn tạo vị thế cạnh tranh bền vững trên thị trường, doanh nghiệp bắt buộc phải xây dựng một nền văn hóa độc đáo, hiếm có. Cần tận dụng truyền thông thương hiệu để lan tỏa những giá trị văn hóa độc nhất của doanh nghiệp.
Văn hóa doanh nghiệp phải được nuôi dưỡng, không phải sao chép
Văn hóa công ty không thể được sao chép hay áp đặt từ trên xuống, mà phải được nuôi dưỡng như một hệ sinh thái. Bởi doanh nghiệp là sự tổng hợp của rất nhiều cá tính và giá trị khác nhau, nên việc tạo dựng một nền văn hóa có tiếng nói, được nhân viên yêu thích, đòi hỏi rất nhiều thời gian và công sức.
Ví dụ, Facebook trở thành một trong những nơi làm việc được khao khát nhất trên thế giới vì họ tạo ra một nền văn hóa riêng, thông qua thời gian dài thử nghiệm và cân bằng những thứ phù hợp với nhân viên của mình. Netflix áp dụng chính sách nghỉ phép không giới hạn vì họ đã có một thời gian dài thấm nhuần tư tưởng chịu trách nhiệm cho công việc của mình kể cả khi vắng mặt. Facebook và Netflix nuôi dưỡng văn hóa doanh nghiệp theo thời gian, vì sự hạnh phúc và phát triển của nhân viên, chứ không phải để trở thành một Google, Tesla hay Apple nào khác.
Như vậy, để có được vị thế cạnh tranh bền vững, dễ dàng được thị trường định vị, một doanh nghiệp không chỉ cần xây dựng nền văn hóa có tính độc đáo, tạo ra giá trị kinh tế, mà còn phải nuôi dưỡng và củng cố thêm giá trị cho nền văn hóa ấy qua thời gian.
Để thúc đẩy văn hóa nội bộ xuyên suốt toàn công ty, mang đến trải nghiệm “happy” cho từng nhân sự và nuôi dưỡng nền văn hóa bền vững, doanh nghiệp có thể tận dụng tính năng Vận hành hoạt động nội bộ trên phần mềm quản trị nhân sự HappyTime.
HappyTime cung cấp nhiều tính năng số hóa và tự động hóa quản trị nhân sự như quản lý thông tin nhân sự, quản lý công – lương, quản lý giờ làm việc, quản lý đơn từ online, chấm công online, v.vv.. giúp giảm thiểu công việc thủ công, tiết kiệm chi phí vận hành và tập trung thời gian vào củng cố văn hóa doanh nghiệp. Riêng với tính năng truyền thông nội bộ, HappyTime sẽ mang đến nhiều giải pháp giúp gia tăng trải nghiệm nhân viên, giữ chân nhân tài và góp phần phát triển doanh nghiệp bền vững.
>>> Xem thêm: HappyTime – Nền tảng quản lý và gia tăng trải nghiệm nhân viên
7 phương pháp triển khai nền văn hóa mới hiệu quả
Vậy, làm thế nào để tạo ra một nền văn hóa doanh nghiệp có giá trị, có nét đặc trưng mà không cần đi sao chép ở bất cứ đâu? Việc xây dựng văn hóa đòi hỏi sự nhất quán xuyên suốt một lộ trình mà trong đó, những phương pháp hay nhất phải lấy nhân viên làm trọng tâm. Sau đây là 7 phương pháp triển khai văn hóa doanh nghiệp tối ưu nhất:
Giao tiếp với nhân viên
Thông qua giao tiếp, nhà quản trị có thể hiểu được những điều nhân viên thích và không thích về quy trình làm việc, khả năng lãnh đạo của cấp trên, môi trường làm việc, thái độ của đồng nghiệp, v.vv.. Qua đó, nhà quản trị sẽ xác định được những yếu tố có khả năng thúc đẩy tinh thần làm việc, sự gắn kết của nhân viên và mức độ nhân viên sẵn sàng tiếp nhận, lan tỏa các giá trị văn hóa doanh nghiệp.
Để thúc đẩy giao tiếp giữa các thành viên, doanh nghiệp có thể tận dụng bảng tin nội bộ trên phần mềm HappyTime. Đây là nơi nhà quản trị đăng tin, thông báo, tạo chủ đề trò chuyện để thu hút tương tác của nhân viên, và nhân viên có thể tương tác với nhau trên bài đăng một cách thuận tiện. Ngoài ra, các thành viên còn có thể sử dụng tính năng gửi tin nhắn để chào hỏi hoặc gửi lời chúc cho đồng nghiệp ngay trên ứng dụng.
Khuyến khích sự sáng tạo và đổi mới
Như đã đề cập, trong bối cảnh kinh tế chuyển dịch chóng mặt như hiện nay, mỗi doanh nghiệp phải biết cách linh hoạt nắm bắt xu hướng, tự thay đổi mình để giữ vững vị thế trên thị trường. Nền văn hóa của doanh nghiệp cũng không thể cố định mà buộc phải được củng cố, biến đổi qua thời gian để đáp ứng nhu cầu thị trường luôn đổi.
Để làm được điều này, nhà quản trị cần khuyến khích nhân viên sáng tạo, đổi mới và chấp nhận rủi ro trong mọi công việc của mình. Đồng thời, doanh nghiệp cần trao quyền cho nhân viên được tự chủ trong sự sáng tạo của mình, tạo điều kiện cho nhân viên được nêu ý tưởng và thực thi những giá trị văn hóa mới.
Tạo không gian làm việc đa dạng
Một không gian làm việc đa dạng sẽ xóa bỏ mọi ranh giới giữa các chức danh, cấp bậc và vị trí công việc. Đồng thời, không gian đa dạng cũng thúc đẩy sự tương tác, gắn kết và khả năng sáng tạo của mỗi thành viên, góp phần tạo nên một nền văn hóa cởi mở, thân thuộc và gắn bó.
Một phương pháp khác có thể được áp dụng để tạo ra môi trường làm việc cởi mở, gắn kết chính là trải nghiệm hệ thống HappyGame trên phần mềm quản lý nhân sự HappyTime. Các trò chơi trên HappyTime được thiết kế theo hình thức game hóa các hoạt động thường ngày. Không đơn thuần là trò chơi giải trí, HappyGame thúc đẩy sự giao lưu, tương tác nội bộ doanh nghiệp. Mọi thành viên trong công ty có thể tận hưởng những trò chơi hấp dẫn trên HappyTime như Vòng quay may mắn, Người ấy là ai?, Xếp hạng nhân viên, v.vv.. để có được tinh thần thoải mái, dễ chịu và “happy” hơn tại nơi làm việc.
>>> Xem thêm: Sử dụng Gamification: Tận dụng sức mạnh của trò chơi để tăng động lực làm việc
Thuê nhân viên có giá trị văn hóa tương đồng
Tuyển dụng dựa trên trình độ và tài năng là chưa đủ. Nhà quản trị cần chú ý đến giá trị, niềm tin và nguyên tắc cá nhân của từng ứng viên, ví dụ như sự trung thực, ngay thẳng, niềm khao khát đổi mới, sự đam mê công việc, tư duy sáng tạo, v.vv.. Hãy đảm bảo giá trị riêng của từng cá nhân phù hợp với giá trị chung của công ty để chắc chắn rằng cách ứng xử của họ đối với đồng nghiệp, khách hàng, đối tác luôn phản ánh đúng nét đặc trưng của văn hóa công ty.
Công nhận và khen thưởng nhân viên có hành vi phù hợp với văn hóa doanh nghiệp
Sự ghi nhận và khen thưởng là nguồn động lực mạnh mẽ để khuyến khích những hành vi tốt đẹp ở nhân viên. Đôi khi, lời khen ngợi có thể được công khai trong các cuộc họp hoặc khi trò chuyện riêng. Đôi khi, sự ghi nhận được chuyển giao qua tiền thưởng, quà tặng, giấy khen, v.vv.. Điều quan trọng là các chính sách ghi nhận và khen thưởng này phải được triển khai một cách nhất quán, minh bạch, không thiên vị.
>>> Xem thêm: Intangible Rewards là gì? Các loại phần thưởng vô hình phổ biến
Để triển khai chính sách khen thưởng độc đáo cho nhân viên, doanh nghiệp có thể tận dụng hệ thống điểm HappyStar trên phần mềm HappyTime. Cấp trên có thể khen thưởng bằng cách tặng điểm cho nhân viên kèm lời chúc mừng. Nhân viên có thể tích điểm HappyStar để được quy đổi thành các phần quà có giá trị.
Đội ngũ điều hành trực tiếp thực hành văn hóa doanh nghiệp
Để tạo ra một nền văn hóa lành mạnh, ban lãnh đạo phải tự mình làm gương, tự mình tuân thủ các quy tắc, quy định của công ty để phản ánh rõ nét hình ảnh về văn hóa doanh nghiệp. Cần xóa bỏ ranh giới giữa cấp trên và cấp dưới, coi tất cả thành viên là bình đẳng. Khi đó, nhân viên sẽ tự nguyện thực thi các giá trị văn hóa mà không còn tâm lý bị áp đặt.
Đầu tư vào sự phát triển của nhân viên
Khi công ty chú trọng vào việc phát triển kỹ năng làm việc, chuyên môn nghiệp vụ cũng như sức khỏe tổng thể của nhân viên, điều đó cho thấy doanh nghiệp thực sự quan tâm đến nhân viên. Thông qua các chương trình đào tạo, lộ trình thăng tiến minh bạch, chương trình cố vấn sự nghiệp, chính sách bảo hiểm sức khỏe, cân bằng giữa công việc và đời sống, v.vv.. doanh nghiệp sẽ tạo ra một nền văn hóa tràn ngập hạnh phúc, nơi nhân viên muốn ở lại để cống hiến và nỗ lực hết mình.
Doanh nghiệp đừng quên tận dụng các tiện ích chăm sóc sức khỏe WATEE trên HappyTime để nhắc giờ uống nước cho nhân viên. Dù chỉ là một hành động nhỏ nhưng tác động của WATEE đến sức khỏe thể chất và tinh thần của nhân viên là vô cùng lớn.
Sự khác biệt trong văn hóa doanh nghiệp giữa Việt Nam và quốc tế
Quan niệm về văn hóa doanh nghiệp ở Việt Nam không còn xa lạ. Tuy nhiên, đa số chỉ có các tập đoàn quy mô lớn là thành công với nền văn hóa doanh nghiệp được xây dựng qua nhiều năm, còn những doanh nghiệp quy mô vừa và nhỏ vẫn còn khá rụt rè và thụ động. Điều này bắt nguồn từ nét văn hóa đặc trưng của phương Đông.
>>> Xem thêm: Văn hóa doanh nghiệp Việt Nam – Thực trạng & Giải pháp để phát triển bền vững
Để phát huy được những thế mạnh của mình, mỗi doanh nghiệp đều cần học hỏi phương pháp xây dựng văn hóa của các doanh nghiệp trong và ngoài nước. Trong đó, hiểu rõ sự khác biệt giữa văn hóa doanh nghiệp của Việt Nam (đặc trưng của phương Đông) với nước ngoài (đặc trưng của phương Tây) là điều quan trọng để tìm ra những điểm có thể giao thoa.
Dưới đây là những điểm khác biệt cơ bản giữa văn hóa doanh nghiệp Việt Nam với các nước phương Tây:
Đặc điểm văn hóa doanh nghiệp | Việt Nam | Nước ngoài |
Các mối quan hệ | Có điều kiện thuận lợi để chia sẻ các vấn đề cá nhân và hình thành tình bạn lâu dài từ mối quan hệ đồng nghiệp hay cộng sự. | Coi trọng sự riêng tư, tách biệt rõ ràng cuộc sống với công việc, không bao giờ làm mờ ranh giới giữa những người cùng làm việc với mình. |
Giao tiếp | Mọi người phải cẩn thận trong cách truyền đạt ý kiến của mình. Cần có khả năng đọc được ẩn ý vì những gì mọi người nói thường không phản ánh những gì họ nghĩ hoặc cảm nhận. Phải lịch sự, tôn trọng và giữ thể diện cho người khác. Đó là lý do ngay cả những lời phê bình có căn cứ cũng được đưa ra một cách riêng tư. | Coi trọng tính thẳng thắn và thành thật, thoải mái chỉ ra sai sót của người khác kể cả cấp trên và chấp nhận phản hồi một cách nhã nhặn, có tính xây dựng chứ không mang tính công kích cá nhân. |
Giải quyết bất đồng | Dĩ hòa vi quý là điều cần thiết. Phải tránh bất đồng với người khác dù có lý do chính đáng. Nếu có xảy ra bất đồng, mọi người thường chọn né tránh thay vì thẳng thắn giải quyết. | Đối mặt trực tiếp với vấn đề, đảm bảo mọi tranh cãi, bất đồng phải được giải quyết một cách nhanh chóng, triệt để. |
Trình bày ý kiến | Nhân viên ngại đặt câu hỏi, nêu ý kiến hay chia sẻ ý tưởng vì sợ bị đánh giá. | Nhân viên được khuyến khích đặt câu hỏi, nêu ý kiến, đặc biệt nếu họ muốn phê bình ý tưởng và hành vi của cấp trên. |
Văn hóa thời gian | Phải đúng giờ trong mọi tình huống để đảm bảo tính kỷ luật. | Giờ làm việc linh hoạt miễn là công việc được hoàn thành tốt. |
Hệ thống cấp bậc | Quan hệ giữa cấp trên và nhân viên được xác định rõ ràng. Cấp trên thường là người quyết định tất cả và cấp dưới phải phục tùng cấp trên. | Coi trọng sự bình đẳng, san phẳng các giới hạn. Cấp trên cố gắng làm cho nhân viên của mình cảm thấy thoải mái và dễ chịu, giống như những người đồng nghiệp và cộng sự bình thường. |
Hiện nay, việc kết hợp các nét đặc trưng giữa hai nền văn hóa doanh nghiệp phương Đông và phương Tây đang là xu hướng tại thị trường Việt. Bởi lực lượng lao động nòng cốt hiện nay thuộc đối tượng gen Y và gen Z, những người có khả năng tiếp cận công nghệ, đón đầu xu hướng và sáng tạo mạnh mẽ nhất. Việc giao thoa văn hóa doanh nghiệp Đông – Tây sẽ tạo nên môi trường làm việc cởi mở, đa dạng và tạo cơ hội phát huy những tiềm năng ấn tượng trong lực lượng lao động trẻ.
Tận dụng nền tảng công nghệ HappyTime để hỗ trợ truyền tải và lan tỏa văn hóa doanh nghiệp cũng là một giải pháp kết hợp văn hóa Đông – Tây tại nơi làm việc. HappyTime hướng đến mục tiêu tối giản quy trình quản lý, đưa mọi hoạt động của nhân viên vào kỷ luật nhưng cũng mở ra môi trường làm việc cởi mở, bình đẳng, gắn kết.
>>> Xem thêm: Cách quản lý nhân viên với phần mềm chấm công HappyTime
Ví dụ văn hóa doanh nghiệp ở một số công ty nổi tiếng
Sau đây là ví dụ về một số công ty có nền văn hóa làm việc ấn tượng, đáng học hỏi:
- Netflix
Công ty giải trí này nổi tiếng nhờ văn hóa coi trọng con người hơn là quy trình. Tại Netflix, tất cả nhân viên đều có quyền đưa ra những quyết định quan trọng. Không có quy tắc cấm đoán nào và nhân viên có thể giao tiếp một cách tự do, thẳng thắn, cởi mở.
- Microsoft
Microsoft nổi tiếng với đội ngũ nhân viên hùng hậu, sẵn sàng cống hiến kỹ năng, thời gian và tiền bạc của mình để tạo nên sự khác biệt cho thế giới. Để làm được điều đó, Microsoft đã dày công xây dựng nền văn hóa tập trung vào tư duy phát triển. Tại đây, nhân viên thuộc mọi thành phần, tầng lớp xã hội và vị trí chức danh đều được góp sức vào các dự án lớn có sức lay chuyển xã hội.
- Apple
Apple thành công nhờ việc nuôi dưỡng văn hóa sáng tạo, đổi mới và phát triển nhân viên. Văn hóa công ty khuyến khích nhân viên khám phá niềm đam mê của mình và thử nghiệm những ý tưởng mới. Apple sẵn sàng cung cấp cho nhân viên nguồn lực để theo đuổi các dự án mới, đồng thời cung cấp nền tảng để nhân viên chia sẻ quan điểm độc đáo của họ. Apple cũng coi trọng sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống, cung cấp nhiều chính sách hỗ trợ sức khỏe của nhân viên.
>>> Xem thêm: Văn hóa doanh nghiệp của Apple – Đổi mới và sáng tạo
- Amazon
Amazon nổi tiếng với nền văn hóa “ám ảnh với khách hàng”, khi luôn coi khách hàng là ưu tiên số 1. Nhân viên của Amazon được trao quyền để đưa ra các quyết định làm hài lòng khách hàng trước tiên. Các sản phẩm và dịch vụ của Amazon cũng được phát triển dựa trên phân tích nhu cầu cốt lõi của khách hàng nhiều hơn.
>>> Xem thêm: Văn hóa doanh nghiệp của Amazon – Mãi mãi là “Day 1”
- Coca Cola
Với quan điểm văn hóa doanh nghiệp phải tập trung vào con người nên Coca Cola đã nuôi dưỡng nền văn hóa ủng hộ các vấn đề cộng đồng và khuyến khích nhân viên hành động với tâm thế phụng sự xã hội. Công ty thường xuyên kêu gọi nhân viên tham gia các hoạt động vì cộng đồng. Và nội bộ doanh nghiệp cũng có rất nhiều chính sách hướng tới việc phát triển nhân viên một cách toàn diện và củng cố phúc lợi cho nhân viên.
>>> Xem thêm: Văn hóa doanh nghiệp của Coca Cola – Đổi mới, sáng tạo, vì phúc lợi nhân viên
Bài viết trên đây đã đề cập toàn bộ kiến thức xung quanh văn hóa doanh nghiệp, nhằm mang đến cho nhà quản trị những kinh nghiệm thiết thực nhất để áp dụng vào quy trình xây dựng văn hóa công ty.
Để được hỗ trợ xây dựng văn hóa doanh nghiệp bền vững, củng cố vị thế cạnh tranh trên thị trường, doanh nghiệp đừng quên tận dụng nền tảng công nghệ HappyTime. Thông qua những tính năng và tiện ích thông minh, HappyTime không chỉ đơn giản hóa quy trình quản lý, giảm thiểu chi phí vận hành mà còn gia tăng trải nghiệm tích cực cho nhân viên tại nơi làm việc.
Để dùng thử miễn phí HappyTime, doanh nghiệp có thể liên hệ đến số hotline 0967-778-018 và nhận tư vấn chi tiết!
HappyTime tự hào là nền tảng quản lý và gia tăng trải nghiệm nhân viên hàng đầu Việt Nam, thuộc hệ sinh thái HR Tech của Công ty Cổ phần TopCV Việt Nam. Với HappyTime, doanh nghiệp và người làm nhân sự có thể dễ dàng giải quyết các bài toán khó nhằn về: Số hoá chấm công, tính công, lương, quản lý đơn từ, hồ sơ nhân sự,… Bên cạnh đó, ứng dụng HappyTime còn được tích hợp thêm những hoạt động Gamification nhằm tăng cường tương tác giữa doanh nghiệp và nhân viên, từ đó tối đa hoá trải nghiệm, thắt chặt sợi dây gắn kết với người lao động tại nơi làm việc. |