Cách tính lương theo hiệu quả công việc và ưu nhược điểm

Cách tính lương theo hiệu quả công việc trong tiếng Anh là Performance-Based Pay Plan. Thuật ngữ này chỉ phương pháp tính lương cho nhân viên dựa trên hiệu quả công việc mà họ đạt được theo mục tiêu đã đề ra ban đầu.

Cụ thể thế nào là tính lương theo hiệu quả công việc, và ưu nhược điểm của hình thức này là gì? Hãy cùng Blog HappyTime khám phá ngay trong bài viết sau đây nhé!

Thế nào là tính lương theo hiệu quả công việc?

Chọn lựa phương thức trả lương cho nhân viên phù hợp đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với sự vận hành và phát triển của một doanh nghiệp. Trong đó, các hình thức trả lương theo hiệu suất công việc thường được áp dụng nhằm thúc đẩy tinh thần cho nhân viên.

Trả lương dựa theo hiệu suất/hiệu quả công việc trong tiếng Anh là Performance-Based Pay Plan, hay Pay-for-performance Compensation. Thay vì trả bằng tiền lương thông thường hoặc trả lương theo giờ, cách thức tính lương này dựa trên hiệu suất và kết quả công việc.

Về bản chất, hình thức trả lương theo hiệu quả công việc là tùy theo cách mà nhân viên thể hiện. Thông thường, cách tính lương theo hiệu quả công việc bao gồm các thỏa thuận liên quan đến lương cơ bản cùng các ưu đãi dựa trên hiệu suất.

Ví dụ, khi nhân viên được trả tiền hoa hồng, họ nhận được một tỷ lệ phần trăm doanh thu đã tạo ra cho công ty. Hoặc nhân viên được trả lương dựa trên số lượng sản phẩm sản xuất ra. Hoặc nhân viên được trả lương dựa trên số dự án/danh mục mà họ đã tham gia thực hiện.

Nhiều đơn vị coi việc trả lương theo hiệu quả công việc là một phải pháp mang tính công bằng. Không như phương pháp trả lương truyền thống, tất cả nhân viên ở cùng cấp bậc nhận được số tiền như nhau, bất kể làm việc dưới hay vượt mức. 

Với chương trình trả lương theo thành tích, nhân viên sẽ được thúc đẩy động lực làm việc. Nhằm thực hiện công việc với tất cả khả năng của họ và cố gắng không ngừng để cải thiện hiệu suất cá nhân. Chính vì thế, đây cũng là giải pháp hàng đầu giúp giữ chân nhân tài.

Tìm hiểu thêm: Có Nên Công Khai Cách Tính Lương? Quy Định Cụ Thể Như Thế Nào?

Cách tính lương theo hiệu quả công việc như thế nào?

Để triển khai mô hình tính lương này, nhà quản trị cần cân nhắc nhiều yếu tố ngoài doanh thu. Bao gồm ngân sách mà doanh nghiệp hiện có, triết lý lương thưởng và quan trọng nhất là mục tiêu của doanh nghiệp.

Khi có được đội ngũ nhân sự chuyên nghiệp, nhà quản trị hy vọng họ sẽ mang lại giá trị gì cho doanh nghiệp? Bao lâu họ sẽ được nhận thưởng một lần? Quỹ lương mà doanh nghiệp có đến từ đâu? Cần dựa vào hệ thống quản lý nào để đánh giá hiệu suất của nhân viên? Với các nhân viên làm việc từ xa, sẽ tính toán tiền lương trên hiệu suất công việc như thế nào?

Để xây dựng được một mô hình lương thưởng theo hiệu quả công việc phù hợp nhất, nhà quản trị cần biết cách đánh giá toàn bộ phạm vi hoạt động của doanh nghiệp. Đồng thời điều chỉnh hoạt động của công ty cho phù hợp với quy chế lương.

Các cách tính lương theo hiệu quả công việc

Có hai hình thức trả lương chính dựa trên hiệu suất công việc là: Lương thưởng (Merit pay) và lương linh hoạt (Variable pay). Nhà quản trị có thể chọn một phương pháp, hoặc áp dụng cả hai để tăng hiệu suất làm việc và thúc đẩy nhân viên của mình.

Lương thưởng – Merit pay

Khoản lương đầu tiên thuộc mô hình thanh toán theo hiệu suất là lương thưởng xứng đáng với nỗ lực của nhân viên. Hiểu đơn giản là khoản lương tăng thêm cơ bản cho một nhân viên đạt hiệu suất cao.

Nếu một nhân viên đạt được mục tiêu hoặc vượt mục tiêu quá mong đợi của doanh nghiệp, mức lương đã thỏa thuận ban đầu của họ sẽ được tăng lên theo quý/tháng/giai đoạn/cuộc họp xét tăng lương tiếp theo. Và đây là cách trả lương phổ biến nhất cho mô hình hiệu suất.

Việc tăng lương thường được thực hiện hàng năm, dựa vào ngân sách của công ty. Sẽ cần có một phương pháp đánh giá năng lực và hiệu suất của nhân viên phù hợp với từng vị trí công việc. Đến đúng kỳ tăng lương, nhà quản trị sẽ xem xét và quyết định tăng lương hay không.

Lợi ích của việc trả lương Merit pay là giúp phân biệt hiệu suất của từng cá nhân trong doanh nghiệp. Nhờ vậy thúc đẩy được động lực làm việc cho từng nhân viên. Nhược điểm là vì lương thưởng chỉ được xem xét 1-2 lần/năm. Nên những nhân viên có hiệu suất cao có thể bị cám dỗ bởi mức lương cao hơn ở những đơn vị tiềm năng khác. Họ có thể rời bỏ doanh nghiệp trước khi nhà quản trị có cơ hội thưởng cho họ.

Lương linh hoạt – Variable pay

Một cách tính lương theo hiệu quả công việc khác là trả lương linh hoạt. Mô hình này bao gồm hàng loạt các loại tiền thưởng khác nhau tùy theo thời gian xuất chi, xem xét các điều kiện và thống kê hiệu suất của nhân viên.

Các tính lương Variable pay không thuộc kỳ đánh giá lương hàng năm như Merit pay. Chúng thường được gắn liền với các chương trình công nhận nhân viên không định kỳ. Các loại tiền thưởng được chia làm hai nhóm là:

• Tiền thưởng tùy ý: Nhà quản trị có thể đột xuất thưởng cho nhân viên có thành tích xuất sắc. Loại thưởng này không gắn liền với các mục tiêu cụ thể được xác định trước. Mà cái tên quen thuộc chúng ta thường nghe đó là “thưởng nóng”, “thưởng tại chỗ”. Bên cạnh đó, tiền thưởng tùy ý còn bao gồm tiền thưởng dự án (nếu nhân viên hoàn thành xuất sắc dự án) và tiền thưởng nhân viên kỳ cựu (dành cho nhân viên làm việc lâu năm nhằm giữ chân nhân viên).
• Tiền thưởng không tùy ý: Nhà quản trị trao thưởng cho nhân viên dựa trên mục tiêu cụ thể đã được xác định trước. Loại tiền thưởng này có thể ở dạng khuyến khích ngắn hạn hoặc khuyến khích dài hạn. Ví dụ, tiền thưởng cho toàn công ty (dựa trên mục tiêu cải tiến cụ thể của công ty), tiền thưởng nhóm (dựa trên hiệu quả làm việc của nhóm), và tiền thưởng khuyến khích cá nhân (dựa trên mục tiêu kinh doanh của cá nhân đã đặt ra và được treo thưởng từ đầu).

Doanh nghiệp có thể chọn một trong hai phương pháp trả lương theo hiệu suất này. Hoặc kết hợp cả hai phương pháp để thúc đẩy động lực cho nhân viên tốt hơn, góp phần tăng trưởng hiệu suất cho toàn doanh nghiệp.

Ưu nhược điểm của cách tính lương theo hiệu quả công việc

Xây dựng chiến lược trả lương theo hiệu suất là một công cụ giúp doanh nghiệp đạt được mục tiêu kinh doanh. Đương nhiên cách tính lương này không phải hiệu quả với tất cả mọi mô hình kinh doanh, tất cả mọi nhân viên và tất cả mọi trường hợp.

Đặc biệt là khi nhà quản trị không dành thời gian để thiết kế một chiến lược trả lương dựa trên nguyên tắc và quy trình rõ ràng. Thì cách tính lương theo hiệu quả công việc sẽ không thực hiện được hết những ưu điểm tiềm năng.

Hãy cùng xem xét một số ưu và nhược điểm cụ thể của hình thức tính lương theo hiệu suất này. Để quyết định xem phương thức thanh toán lương ấy có phù hợp với doanh nghiệp của bạn hay không nhé!

Ưu điểm

Hình thức trả lương theo hiệu suất mang lại nhiều giá trị thiết thực cho doanh nghiệp:

• Tạo động lực làm việc và thúc đẩy tinh thần cho nhân viên.
• Góp phần tăng năng suất, tăng doanh thu cho doanh nghiệp.
• Giúp doanh nghiệp nuôi dưỡng một nền văn hóa tích cực với hiệu suất cao.
• Giúp doanh nghiệp dễ dàng thiết lập ra các mục tiêu thiết thực.
• Gia tăng sự gắn kết bền chặt giữa nhân viên và nhà quản trị.
• Thiết lập giá trị cho công ty.
• Tạo cho nhân viên nhiều quyền kiểm soát hơn đối với công việc của mình.
• Cho phép doanh nghiệp thu hút và giữ chân nhân tài tốt hơn.
• Giảm thiểu chi phí vận hành nhân sự và giúp doanh nghiệp duy trì lợi nhuận.

Tìm hiểu thêm: 10 Chỉ Số KPIs Quan Trọng Để Đo Lường Mức Độ Gắn Kết Nhân Viên

Nhược điểm

Bên cạnh đó, phương thức trả lương dựa trên hiệu suất cũng có một số nhược điểm:

• Khiến cho nhân viên cảm thấy họ phải cạnh tranh với nhau.
• Có thể làm xao nhãng các mục tiêu đội nhóm nếu mỗi nhân viên đều chỉ tập trung vào kỹ năng và năng suất của bản thân mình.
• Nếu không quản lý tốt, doanh nghiệp có thể tập trung quá nhiều vào khối lượng thay vì chất lượng công việc. Điều này dẫn đến sự căng thẳng của nhân viên.
• Chính sách trả lương dựa trên hiệu suất khó thay đổi hoặc cập nhật. Giả sử cách trả lương này không mang lại cho doanh nghiệp kết quả như mong đợi, khi đó muốn kết thúc và đổi sang chiến lược lương thưởng mới là rất khó để giữ chân nhân viên.
• Không phải mọi nhà quản lý đều áp dụng cách tính lương này một cách nhất quán. Khó có thể tránh khỏi sự thiên vị. Ví dụ một nhân viên tiềm năng nhưng lại không đáp ứng được kỳ vọng do không nhận được sự đào tạo đầy đủ thì không được thưởng hoặc tăng lương. Trong khi các nhân sự khác chưa chắc năng lực đã tốt bằng, nhưng vì được đào tạo mà đạt được mục tiêu và được thưởng.

Tìm hiểu thêm: Khám Phá 10 Phần Mềm Tính Lương Nhân Viên Miễn Phí

Tính lương theo hiệu suất có thực sự thúc đẩy nhân viên?

Rõ ràng là cách tính lương này vẫn tồn tại những nhược điểm bên cạnh các ưu điểm. Vậy, nếu áp dụng mô hình trả lương này thì có thực sự thúc đẩy được tinh thần của nhân viên không? Hay sự cạnh tranh tàn khốc cuối cùng sẽ tạo ra áp lực và dìm động lực xuống?

Nhiều nghiên cứu cho rằng việc sắp xếp lương thưởng phù hợp với hiệu suất là một chiến lược hiệu quả cao nếu nhà quản trị làm tốt. Cách tính lương theo doanh thu sẽ giúp tăng sự gắn kết của nhân viên cao lên gấp đôi.

Vì phần thưởng dành cho nhân viên không chỉ giúp họ cảm thấy được coi trọng, mà còn giúp họ phát triển được nghề nghiệp trong tương lai. Và điều này sẽ cải thiện tỷ lệ nhân viên ở lại với doanh nghiệp. Góp phần thu hút những nhân sự hàng đầu cho doanh nghiệp.

Để thực hiện tốt chiến lược lương thưởng này, nhà quản trị cần:

• Cho nhân viên thấy rõ mối liên hệ rõ ràng giữa công việc họ làm hàng ngày với sự thành công của toàn công ty.
• Thiết lập các mục tiêu rõ ràng cùng chương trình lương thưởng công khai, nhất quán.
• Sử dụng một phương pháp đánh giá nhân sự chung nhất để có được công thức tính lương công bằng cho từng nhân sự.
• Đảm bảo hình thức trả lương này trở thành một phần của văn hóa doanh nghiệp. Để nhân viên cảm thấy rằng việc phát triển liên tục chính là cốt lõi của doanh nghiệp.

Tìm hiểu thêm: HappyTime – Nền Tảng Quản Lý Và Gia Tăng Trải Nghiệm Nhân Viên

Tóm lại, nếu cách tính lương theo hiệu quả công việc và mức lương phù hợp với mô hình phát triển của toàn công ty, thì nhà quản trị sẽ càng gắn kết và thúc đẩy nhân viên của mình tốt hơn. Để quá trình tính lương thưởng diễn ra minh bạch, rõ ràng, chính xác và nhanh gọn hơn, doanh nghiệp đừng quên thử nghiệm ứng dụng chấm công online HappyTime. Đây là nền tảng công nghệ hỗ trợ doanh nghiệp quản trị nhân lực và gia tăng trải nghiệm cho nhân viên một cách hoàn hảo. Để khám phá toàn bộ nền tảng quản trị này, doanh nghiệp hãy truy cập vào website HappyTime.vn nhé!

---

HappyTime tự hào là nền tảng quản lý và gia tăng trải nghiệm nhân viên hàng đầu Việt Nam, thuộc hệ sinh thái HR Tech của Công ty Cổ phần TopCV Việt Nam. Với HappyTime, doanh nghiệp và người làm nhân sự có thể dễ dàng giải quyết các bài toán khó nhằn về: Số hoá chấm công, tính công, lương, quản lý đơn từ, hồ sơ nhân sự,… Bên cạnh đó, ứng dụng HappyTime còn được tích hợp thêm những hoạt động Gamification nhằm tăng cường tương tác giữa doanh nghiệp và nhân viên, từ đó tối đa hoá trải nghiệm, thắt chặt sợi dây gắn kết với người lao động tại nơi làm việc.