Nghỉ phép năm là gì? Tất tần tật các quy định nghỉ phép năm bạn cần biết

Các vấn đề liên quan đến nghỉ phép, đặc biệt là quy định nghỉ phép năm luôn được rất nhiều người quan tâm. Nhiều người băn khoăn chưa rõ: Nghỉ phép năm là gì? Quyền lợi của người lao động khi hưởng chế độ nghỉ phép năm? Đâu là các quy định về chế độ nghỉ phép năm mà người lao động cần biết? Tất cả sẽ được bật mí trong bài viết dưới đây. 

Nghỉ phép năm là gì?

Trước khi tìm hiểu chi tiết về các quy định nghỉ phép năm, chúng ta hãy tìm hiểu về khái niệm nghỉ phép năm là gì?

Nghỉ phép năm hay ngày nghỉ hàng năm (cách gọi chính xác trong Luật lao động) là một trong những quyền lợi cơ bản và quan trọng mà người lao động (NLĐ) được hưởng trong một năm làm việc cho bất kỳ công ty, doanh nghiệp, tổ chức hay đơn vị sử dụng lao động nào. Tùy thuộc vào môi trường làm việc, tính chất công việc và quy định tại mỗi nơi mà NLĐ sẽ được hưởng số ngày nghỉ phép năm tương ứng. Trường hợp, NLĐ chưa đủ một năm làm việc thì vẫn được hưởng chế độ này. Trung bình mỗi tháng làm việc kết thúc thì người lao động sẽ có tương ứng 1 ngày nghỉ phép cộng thêm vào quỹ ngày nghỉ hằng năm.

Trung bình, mỗi lao động được nghỉ 12 ngày phép có hưởng lương trong năm. Một số lý do xin nghỉ phép năm thường gặp bao gồm: Nghỉ vì bận việc gia đình, nghỉ để đi du lịch, nghỉ để chữa bệnh… Nghỉ phép năm là một trong những quyền lợi cơ bản dành cho người lao động ở bất kỳ doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức, đơn vị nào, do đó người lao động cần nắm vững những quy định để đảm bảo quyền lợi cho bản thân mình.

Quy định nghỉ phép trong Luật năm gồm bao nhiêu ngày?

Theo Điều 111 Bộ Luật lao động 2012 quy định nghỉ hàng năm như sau: NLĐ có đủ 12 tháng làm việc cho một tổ chức, đơn vị sử dụng lao động thì được nghỉ hàng năm như sau:

• 12 ngày làm việc đối với người làm công việc trong điều kiện bình thường.
• 14 ngày làm việc đối với người làm công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc người làm việc ở những nơi có điều kiện sinh sống khắc nghiệt theo danh mục do Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội chủ trì phối hợp với Bộ Y tế ban hành hoặc lao động chưa thành niên hoặc lao động là người khuyết tật.
• 16 ngày làm việc đối với người làm công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc người làm việc ở những nơi có điều kiện sinh sống đặc biệt khắc nghiệt theo danh mục do Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội chủ trì phối hợp với Bộ Y tế ban hành.

Như vậy, tùy vào công việc mà số ngày nghỉ phép năm của NLĐ sẽ được định mức từ 12 đến 16 ngày mỗi năm. Ngoài ra, số ngày nghỉ phép năm sẽ được tính lũy tiến sau mỗi 5 năm làm việc. Nghĩa là cứ sau 5 năm làm việc, số ngày nghỉ phép hằng năm của bạn sẽ được cộng thêm một ngày phép.

5 quy định nghỉ phép năm mà người lao động cần biết

Tiếp đến, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu một số quy định nghỉ phép năm mà mọi người lao động cần phải nắm vững, để hiểu đúng Luật và đảm bảo quyền lợi cho bản thân mình cũng như những người thân xung quanh.

Trong thời gian thử việc có được chế độ nghỉ phép năm?

Theo như điều 6 của Bộ Luật lao động thì thời gian làm việc của người lao động để tính chế độ nghỉ phép năm được quy định như sau:

• Thời gian học nghề để làm việc cho người sử dụng lao động theo cam kết trong hợp đồng
• Thời gian thử việc theo hợp đồng lao động sau đó làm việc chính thức cho người sử dụng lao động

Ngoài ra theo điều luật 112 của Bộ Luật lao động 2012 thì người lao động có thời gian làm việc dưới 12 tháng thì chế độ nghỉ phép năm được tính theo tỷ lệ tương ứng với số thời gian làm việc. Trường hợp người lao động không nghỉ hết số ngày nghỉ phép thì sẽ được thanh toán bằng tiền.

Như vậy, thời gian thử việc theo hợp đồng được coi là thời gian làm việc của người lao động để tính chế độ nghỉ phép năm. Nghĩa là nghỉ phép trong thời gian thử việc sẽ được tính là chế độ nghỉ phép năm khi làm việc chính thức.

Khi nào người lao động nghỉ việc được hưởng lương?

Vậy khi nào thì người lao động nghỉ việc được hưởng lương và quy định tính lương nquy định nghỉ phép năm quy định của Bộ Luật lao động năm 2012 quy định tại điều 116 thì người lao động được nghỉ việc riêng mà vẫn có lương trong các trường hợp sau đây:

• Nếu người lao động xin nghỉ để kết hôn, sẽ được nghỉ có lương tối đa là 3 ngày.
• Trường hợp con cái của người lao động kết hôn, NLĐ sẽ được nghỉ có lương tối đa là 1 ngày.
• Trường hợp bố mẹ hoặc vợ chồng, con cái của người lao động chết, NLĐ sẽ được nghỉ có lương tối đa là 3 ngày.

Và do đó, nếu người lao động nghỉ việc mà vẫn muốn hưởng chế độ chi trả từ bảo hiểm xã hội thì cần có giấy xác nhận của bệnh viện thì doanh nghiệp mới có thể hỗ trợ được và được cơ quan bảo hiểm chấp nhận. Hoặc nếu trong trường hợp, người lao động muốn nghỉ quá số ngày quy định thì phải thỏa thuận với cơ quan làm việc để giải quyết. 

Chế độ nghỉ phép năm có được cộng dồn vào năm sau?

Như quy định của Bộ Luật lao động năm 2012 thì người lao động có thể thỏa thuận với doanh nghiệp mà mình đang làm việc để nghỉ hàng năm thành nhiều lần hoặc cũng có thể cộng dồn lại để được nghỉ 3 năm 1 lần. Nếu không thể thỏa thuận được với nhau thì doanh nghiệp sẽ phải thanh toán lương những ngày mà người lao động được nghỉ nhưng không nghỉ. 

Quy định thanh toán lương vào những ngày chưa nghỉ

Trong trường hợp đã hết một năm làm việc mà người lao động chưa nghỉ hết số ngày phép năm được hưởng theo quy định thì doanh nghiệp sẽ phải thanh toán lương của những ngày nghỉ đó cho NLĐ. Nếu NLĐ phải nghỉ do bị mất việc hay thôi việc vì những lý do khác thì người lao động vẫn sẽ được thanh toán bằng tiền những ngày chưa nghỉ phép năm đó.

Cách tính số ngày nghỉ phép đối với trường hợp đi làm chưa đủ

Những người lao động đi làm đầy đủ, bình thường thì sẽ được nghỉ tối đa 12 ngày/năm nhưng lại có những trường hợp chưa đi làm đủ 12 tháng thì chế độ nghỉ phép năm sẽ tính như thế nào? Khi đó thì mỗi tháng người lao động sẽ được nghỉ 1 ngày, số ngày nghỉ phép năm sẽ tương đương với số tháng làm việc.

Ví dụ người lao động đã làm việc được 5 tháng sẽ có 5 ngày phép năm, nếu người lao động đã làm việc được 10 tháng sẽ có 10 ngày phép năm. Các trường hợp khác cũng được tính tương ứng với số tháng làm việc thực tế.

Hỏi & Đáp các vấn đề xung quanh việc nghỉ phép năm

Tiếp đến, chúng ta sẽ cùng nhau trả lời cho các vấn đề hay được nhiều người lao động thắc mắc về vấn đề nghỉ phép năm.

Điều kiện được hưởng nghỉ phép năm

Để được hưởng phép năm thì người lao động phải đáp ứng các điều kiện sau:

• Người lao động phải có thời gian làm việc cho doanh nghiệp từ đủ 12 tháng trở lên, chế độ nghỉ phép năm sẽ được tính từ tháng 13 trở đi.
• Trường hợp người lao động chưa làm đủ 12 tháng thì số ngày nghỉ phép năm sẽ được tính tương ứng với số tháng đã làm việc, mỗi tháng sẽ được nghỉ 1 ngày.

Thời gian được tính hưởng nghỉ phép năm

Thời gian được tính hưởng nghỉ phép năm như sau:

• Thời gian học nghề để làm việc cho doanh nghiệp sẽ được quy định trong hợp đồng lao động
• Thời gian thử việc theo hợp đồng lao động sau đó làm việc cho doanh nghiệp
• Thời gian nghỉ việc riêng có hưởng lương phải có sự đồng ý của doanh nghiệp
• Thời gian nghỉ do tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp sẽ được cộng dồn không quá 6 tháng
• Thời gian nghỉ ốm trong 2 tháng
• Thời gian nghỉ chế độ thai sản sẽ được quy định theo chế độ của bảo hiểm xã hội
• Thời gian nghỉ hoạt động công đoàn sẽ được tính theo quy định của công đoàn
• Thời gian nghỉ vì bị tạm đình chỉ công việc

Quy định chế độ nghỉ phép năm 

Một số những lưu ý cho bạn về quy định nghỉ phép năm:

• Người lao động có thể thỏa thuận hoặc doanh nghiệp sẽ ấn định lịch nghỉ phép năm cho từng người
• Lịch nghỉ phép năm có thể chia thành nhiều lần hoặc nghỉ gộp, tối đa là 3 năm 1 lần
• Được tính thời gian di chuyển trong ngày nghỉ phép năm: Khoản 6, Điều 113 BLLĐ nêu rõ khi nghỉ hằng năm, nếu người lao động đi bằng các phương tiện đường bộ, đường sắt, đường thủy mà số ngày đi đường cả đi và về trên hai ngày thì từ ngày thứ ba trở đi được tính thêm thời gian đi đường ngoài ngày nghỉ hằng năm và chỉ được tính cho 01 lần nghỉ trong năm.

Điều này đồng nghĩa với việc nếu người lao động nghỉ phép năm về quê mà quãng đường di chuyển thực tế trên đường cả đi và về lớn hơn hai ngày thì những ngày đi đường đó sẽ không bị tính vào ngày nghỉ phép năm. Do đó người lao động cần nắm vững điều này để không xảy ra những tranh cãi không đáng có với bộ phận quản lý nhân sự.

Bị sa thải có được hưởng nghỉ phép năm không?

Trong trường hợp người lao động bị sa thải thì chế độ nghỉ phép năm sẽ được tính như sau:

• Người lao động thôi việc, mất việc vì các lý do mà chưa nghỉ ngày nghỉ phép năm thì số ngày chưa nghỉ sẽ được thanh toán bằng tiền.
• Nếu người lao động chưa đủ 12 tháng làm việc thì thời gian nghỉ việc được tính tương ứng với số tháng đã làm việc và sẽ được thanh toán bằng tiền những ngày chưa nghỉ.

Như vậy, qua đây chúng ta có thể thấy rằng dù là nghỉ việc hay bị công ty sa thải thì người lao động vẫn được hưởng những ngày nghỉ phép theo đúng với quy định của Bộ Luật lao động

Nghỉ phép năm có được tăng theo thâm niên không?

Như phía trên chúng ta có đề cập thì theo quy định của Bộ Luật lao động thì người lao động sẽ được hưởng chế độ nghỉ phép năm tăng theo thâm niên theo quy định như sau:

• Chế độ nghỉ phép năm sẽ tăng theo thâm niên làm việc
• Người lao động có đủ 5 năm làm việc cho doanh nghiệp thì chế độ nghỉ phép năm sẽ được tăng thêm 1 ngày.

Cách viết đơn xin nghỉ phép năm

Tiếp đến là một phần cũng khá quan trọng, đó là cách viết đơn xin nghỉ phép năm. Trong đơn xin nghỉ phép năm, cần phải có đầy đủ các nội dung như sau:

• Đơn xin nghỉ phép trình bày lý do nghỉ phép năm; Người lao động có thể thoả thuận với người sử dụng lao động về số lượng ngày nghỉ. 

• Ghi cụ thể về công việc sẽ bàn giao, bao gồm các công việc đã hoàn thành, còn đang dang dở hay các công việc cần người hỗ trợ tiếp,… Bạn càng mô tả chi tiết và bàn giao rõ ràng thì người tiếp nhận sẽ dễ để giải quyết công việc.
• Thông báo rõ ràng đến người phụ trách, trưởng phòng của bộ phận người lao động đang làm việc và các nhân sự liên quan.

HappyTime là phần mềm quản lý nhân sự thông minh mà các doanh nghiệp nên sử dụng. Nhân viên có thể tạo đơn nghỉ phép năm ngay trên ứng dụng HappyTime. Nhà quản lý sẽ theo dõi và duyệt đơn từ nhanh chóng. Việc khởi tạo và xử lý đơn từ sẽ đơn giản hơn rất nhiều với HappyTime.

Kết luận

Bài viết trên đây, HappyTime đã mang đến cho bạn những thông tin hữu ích nhất về chế độ nghỉ phép năm cũng như trình bày chi tiết các quy định về chế độ nghỉ phép năm mà người lao động cần biết. Hy vọng rằng bài viết bày đã giải đáp cho bạn nhiều thông tin bổ ích về chế độ nghỉ phép năm dành cho người lao động.

Và nếu bạn muốn cập nhật các tin tức và xu hướng mới nhất liên quan đến chấm công và quản lý nhân sự thì đừng quên theo dõi các bài viết tiếp theo của Happy Time nhé!

---

HappyTime tự hào là nền tảng quản lý và gia tăng trải nghiệm nhân viên hàng đầu Việt Nam, thuộc hệ sinh thái HR Tech của Công ty Cổ phần TopCV Việt Nam. Với HappyTime, doanh nghiệp và người làm nhân sự có thể dễ dàng giải quyết các bài toán khó nhằn về: Số hoá chấm công, tính công, lương, quản lý đơn từ, hồ sơ nhân sự,… Bên cạnh đó, ứng dụng HappyTime còn được tích hợp thêm những hoạt động Gamification nhằm tăng cường tương tác giữa doanh nghiệp và nhân viên, từ đó tối đa hoá trải nghiệm, thắt chặt sợi dây gắn kết với người lao động tại nơi làm việc.